CİHAT EMRE

Spor dallarının genelinde müsabıkın/müsabıkların yarışma gücüne momentum denir şeklinde ifade edebiliriz. Momentumdan bahsedebilmek için oyuncular arasında gelişmişlik seviyesi olarak sağlam bir dengenin/eşitliğin olması gereklidir. Aksi halde momentumdan bahsedilemez, çünkü rakibine karşı çok güçlü olduğu bilinen bir oyuncunun müsabakayı kazanacağı herkesçe bilinen bir gerçektir.

Sporcular momentumdan bahsederken hem en iyi dostları hem de en kötü düşmanlarıymış gibi söz ederler. Momentum spor dallarının genelinde, maçın gidişatını yönlendiren en müthiş güç olarak adlandırılır. Momentum bir kere döndü mü gidişatı durdurmak için yapılacak az şey vardır

Müsabık tenis oyuncularının tümü momentum gücünü tecrübe etmişleridir. Momentum sizin kontrolünüz altında olduğunda, alınan her sayıya emrediyormuşsunuz gibi hissedersiniz. Momentum karşınızda olduğunda ise, rakibiniz puanları arka arkaya zahmetsizce alırken kendinizi ipin ucundaki bir kukla gibi hissedersiniz.

Tenis belki de diğer birçok spor dallarından daha fazla momentum oyunudur. Tenis dışındaki spor dallarında da, momentumun önemi kolaylıkla anlaşılabilir ve bazen de kontrol edilebilir. Basketbol koçları momentumu durdurmada belki de en marifetli koçlardır. Koçlar ve oyuncular tenis oyununda, oyun planlarına sadık kalmak yerine, sık, sık vuruş tekniğine biraz daha fazla odaklanırlar. Koçlar kimi zaman oyuncularına rakiplerinin üzerinde büyük bir baskı kurmaları yönünde talimat verirken veya kimi zaman bu baskıyı diğer stratejik anlarda rakiplerinin hata yapmasına davetiye çıkarmak anlamında da kullanabilirler.

Tenis oyununda strateji, genellikle rakibin zayıf bir yanı hedef alınarak planlanır. Yine çok sıkça, maç temposu oyuncunun bizzat kendisini nasıl hissettiği ile ilgili olarak yönlendirilir. Bu, husus diğer spor dallarında tamamıyla saçma olarak değerlendirilebilir,  Teniste en iyi oyuncular bile maçlara çıkarken, sonucun yalnızca teknik ve bedensel becerilere dayandığını zanneder. Bu doğru değildir. Duygusal ve zihinsel özelliklerimizin hareketlerimiz üzerinde denetim etkisi yaptığı unutulmamalıdır.. Bununla birlikte bedensel özelliklerin kullanılmasında verilen emrin duygusal alandan başlamasıdır. Bir tenis oyuncusunun öğrenebileceği en önemli becerilerden biri bunun farkında olması ve momentum üzerinde kontrol kurma becerilerini nasıl uygulayacağını öğrenmektir.

Bu Güç Kontrol Edilebilir Mi?

Momentumu tamamıyla kontrol etmek mümkün değildir. Üst seviye müsabakalarda tahmin edilemeyecek derecede çok sayıda planlanmış değişkenler vardır. Sporcunun yapabileceği en iyi şey, maç akışını etkileyecek durumlar hakkındaki bilgisini kullanmaktır.  Momentum değişmeleri ve bu değişmelere nasıl reaksiyon verilirse sizin için avantaj haline gelir? Sorusunun cevapları aşağıda sıralanmıştır.

1. 1.       Skor (sayı, oyun ve set) temel alınarak momentum nasıl yönetilir? (Örneğin; maçı önde mi götürüyorsunuz? Yoksa geride misiniz? Veya skor berabere mi?)

Skora dayalı momentum yönetiminde, sporcunun kabiliyetleri göz önüne alınarak şunlar yapılmalı:

1. Momentum yaratıldığı zaman devam ettirilmeli. (Oyunu önde götürme)
2. Rakip momentumu yakalar yakalamaz momentumu değiştirmek.
3. Momentum yaratmak. (Oyun berabere iken yapılması gerekenler)

Temel momentum kılavuzu berabereyken bir MOMENTUM sayısı oyna; öndeyken bir çözülme sayısı oyna; gerideyken bir MOMENTUM değişim sayısı oyna

1. 2.        Etki – Tepki Kuralları: Bu husus, dikkate değer bir skora zemin hazırlayan olayları temel alan momentum yönetiminden söz eder.
   1. (Rakibim iyi bir şey mi yaptı yoksa hata mı yaptı?)
   2. (Ben iyi bir şey mi yaptım yoksa hata mı yaptım?)

Bir skora nasıl ulaştığın, skor kadar önemlidir. Rakibinin iyi vuruşundan ya da basit bir hatasından, senin kötü bir hatandan ya da iyi bir vuruşundan veya uzun bir sayıyı kazandıktan sonra ne yapacağını bilmen önemlidir.

1. 3.       Değiştirme (bir durumdan başka bir duruma getirme) Teorisi: Bir akışı başlatan sayıların gruplandırılmasından söz eder.

Arka arkaya üç sayı kazanmaya çalış ve rakibinin arka arkaya üç sayı kazanmasına engel ol. Nasıl engel olacağını ve değişimler yapacağını bil.

Oynanacak Oyun Türleri

Çabuk (Ani) Baskı Oyunları

1. Servis at ve vole vur
2. Servis at ve nete gelmek için ikinci topa atak yap
3. Vur ve hücum et.

Gecikmiş Baskı Oyunları/Çözülmeyi çabuklaştırma sayıları

1. Wordlaw Yönlendirme Kılavuzu
2. Çözülme sayıları

Kontra Çabuk Baskı Oyunları

1. Wordlaw Yönlendirim Kılavuzu
2. Yakınlaştırma vuruşları (rakibi geçmek için, topu bilerek kısa ve çapraz korta vurun)

Ani Baskı, Gecikmiş Baskı ve Kontra Çabuk Baskı Oyunları taktiklerinde, oynanması gereken oyunlar, günlük antrenman da maç enstantaneleri alıştırmalarıyla pratikleştirilebilir. Bu sayede oyuncu becerilerine daha fazla güvenir ve gerektiğinde belirli bir tarzda oynayabilmesine de yardımcı olur. Oyuncunun oynanacak oyun türlerinde hangi beceri düzeyinde olduğunu bilmesi maç stratejisinin planlanmasında önemlidir.

Not: Daha kapsamlı bilgi A’dan Z’ye tenis adlı kitabımda geniş şekilde detaylandırılmıştır (yirmi iki sahife).

KAYNAK

EMRE,C.,”A’dan Z’ye Tenis” Nobel Basımevi/Ankara 2008